Alibaba, Kara Cuma ve Alışkanlıklarımız Üzerine

Kral Yolu, Baharat Yolu, İpek Yolu, Kürk Yolu şüphesiz ki tarihin seyrine yön vermiş ticaret rotalardır. Bu yollara hakim olan dünyaya hükmetmiştir.

Bugün bu rotaları Aliexspress, Amazon, eBay gibi internet alışverişi yapılan şirketler oluşturmaktadır.

Türkiye'de Hepsiburada, GittiGidiyor gibi daha küçük firmalar girişimde bulunsa da varlıklarını devam ettirmede sıkıntı yaşıyorlar.

eBay, 2011 yılında Gittigidiyor'un tüm hisselerini aldı. 2 ay önce Aliexspress Trendyol'u satın aldı. 1 ay önce Amazon, Türkiye pazarına girdi. Aliexspress yakın zamanda Türkiye pazarına kendi adıyla giriş yapmaya hazırlanıyor.

Alibaba'nın 11 Kasım Bekarlar Günü hasılatı 30.8 milyar dolar. Yanlış okumadınız, bir günlük satışı 30.8 milyar dolar.

Kara Cuma (Black Friday) veya yeni adıyla Efsane Cuma'dan dolayı özellikle Alibaba'nın satın aldığı Trendyol mesajları ve tanıtımları dikkatinizi çekmiştir. Gece yarısı dakikalar içerisinde ürünlerin tükendiğini gördük.

Şimdi mahallemizdeki tuhafiyeci Nebahat Abla ve Erdal Bakkal nasıl ayakta kalsın?

Alışkanlıklar değişiyor, ihtiyaçlar değişiyor, yöntemler değişiyor, dünya değişiyor...

İşte bu yüzden dünü iyi okumalı, bugünü iyi değerlendirmeli ve yarını iyi kurgulamalıyız. Çünkü zamanın ruhunu yakalayamayanlar varlıklarını ancak köle olarak devam ettirebilirler.

Öğretmen Önemlidir

Talebelerden biri Sokrat’a sormuş:
- Herkese güzel konuşma dersleri verdiğin halde, niçin sen de çıkıp bir konuşma yapmıyorsun?
- Evlat, demiş Sokrat. Biley taşı keskin değildir ama en sert demiri bile keskin eder...

Aslında her öğretmen bir Sokrat'tır. Sorularla karşısındakini düşündüren, çıkarım yapmasını sağlayan ve talebesinin içindeki cevheri kendi yaşantısı ve sorgulamaları nihayetinde keşfetmesine ortam hazırlayandır.

Cahil Hoca'daki gibi bilmediğini dahi öğretebilendir. Kolaylaştırandır. Rehber olandır. Talebesinin yaşantısının her alanına tesir edebilendir. Yaşam koçudur.

Öğretmen; bulan değil, buldurandır. Doyuran değil acıktırandır. Sulayan değil, susatandır.

Velhasıl öğretmen önemlidir.

Su Akar, Türk Bakar

Rivayete göre bu söz bir Almana ait. Türk'ün yeraltı ve yeryüzü sularını kullanamadığını özetlemek için söylendiği iddia edilir. Ben bu sözü farklı bir açıdan ele alacağım.

Birçoğumuz haftanın 4 günü futbol yorumcularını televizyon sayesinde evlerimize konuk ediyoruz. Onlar, 90 dakikalık maçı 3 saat tartışıyorlar. Biz de çekirdek çitleyerek izliyoruz. Sporla ilişkimiz bundan ibaret.

Aynı şekilde haber kanallarının kadrolu yorumcuları saatlerce, günlerce geviş getirir gibi aynı konuları tartışıyorlar. Sıkılmadan izliyoruz. Tartışma kültürümüz de bundan ibaret. Çünkü mahallede  iki kişi bir araya gelip de bir konu üzerinde kavga etmeden tartışamıyoruz.

Eğitime bakışımız; Finlandiya şöyle Singapur böyle...
Teknolojiye bakışımız; adamlar yapıyor usta...
Sanata bakışımız; adamlar çocukluktan yetiştiriyor kardeşim...
Ekonomiye bakışımız; adamlar üretiyor hacı...
Dış politikaya bakışımız; adamlarda vizyon var reis...

Velhasıl bakışımız geliyor ve "bizden bi cacık olmaz ağbii" klişesine dayanıyor.

Suyun akışını tersine döndüremeyiz fakat Türk'ün bakışını tersine döndürebiliriz.

Atatürk'ün "Türk! Öğün, çalış, güven." sözündeki "öğün" (ög-akıl, öğün-akıl et) ve "çalış" sözüne itibarını iade ederek işe başlayabiliriz.

Güvenli İnternet Kullanımı ve Dijital Vatandaşlık

Şimdi biz bunları çocuklara anlatıyoruz da, yetişkinler bunları ne derece biliyor ve ne kadarını uyguluyor?
İşte basit önerilerimiz;
▶️Sanal alemde herkes hiç kimsedir. Sen "sen" ol.😎
▶️Paylaşımlarında kaynak belirt, etik kurallara uy.😇
▶️Kimse sana *bedava* araba, hediye, çek vs vermez, tıklama.☠️
▶️Google'de arama yaptığında karşına ilk çıkan sonuçlar "reklamdır" incelemeden tıklama.🛒
▶️Sanal alemde yaptığın herşeyin "izi" kalır, aklından çıkarma👣
▶️Sosyal medya paylaşımları samimiyet içerecek diye dilbilgisi kurallarını ihmal etme.📖
▶️BÜYÜK HARFLE YAZILAN PAYLAŞIMLAR İTİCİDİR, BUNU KENDİNE DE BİZE DE YAPMA👿
▶️Şifrelerin büyük-küçük harf, rakam, özel işaret içermeli, unutma. (örn:Ahmet756.)🔒
▶️Google aramalarında kullanacağın anahtar sözcükler basit, tekil ve anlamlı olmalı, dikkat et.( Örn: -başım ağrıyor ne yapmalıyım- yerine -baş ağrısı öneri- gibi...)🔎
▶️Kaynağını bilmediğin uygulamaları cihazına indirme, incele.⛔
▶️Paylaşım yapacağın zaman özeline yer verme, titiz ol. (Örn: Bir doğum günü kutlaması anne-baba adını, doğum tarihini, yorumlar ve gizlenmemiş arkadaş listesi anne kızlık soyadını, konum bilgisi ev adresini verebilir.)👪

Ve son not: kimsenin fotoğrafını izni olmadan paylaşma. Toplu yaşam alanlarında çekilen bilinçsiz fotoğraflar özel yaşam alanına tecavüze girer. Örneğin; plajda, havuzda, eğlence mekanında çekilen fotoğraflar...📵

Okul boya, sınıf boya, göz boya

Son zamanlarda sosyal medyada sınıf ve sıra boyama trend haline geldi. Yapanlar iyi müdür, iyi öğretmen olarak bol bol reklam yapıyor. Ben yapılanı takdir etmekle birlikte olaya farklı açıdan yaklaşmak istiyorum.

Sıraları değil, kafaları yenilemek lazım. Bu çocukların sıraları bu hale getirmesine neden olan sebepleri ortadan kaldırmak lazım.

Bir çocuk sırayı niçin karalar? Ne zaman karalar? Nasıl karalar? Hangi çocuklar karalar? Hangi derste/ders dışında karalar? Bunlara bakmalı...

Sınıfta çocukları ders akışına dahil edebiliyor muyuz? Derslerimiz ne kadar ilgi çekiyor? Ne kadar eğlenceli ders işliyoruz? Derslik dışı öğrenmelere ne kadar zaman ayırıyoruz?

Cana, mala ve ortak kullanım alanlarına zarar vermeme, temizlik, sorumluluk, vicdan ve merhamet gibi erdemleri içselleştirebilmek için onlara ne kadar deneyim imkanı sunuyoruz?

Farklı öğrenciler için bireysel eylem planımız var mı? Çocukların hayatına ne kadar dokunabiliyoruz? Onları ne kadar anlayabiliyor, ne kadar tanıyabiliyoruz?

Evet, yapılan çalışma takdir edilmeli. Hemfikiriz. Lakin son zamanlarda bu moda oldu sanki. Okulu boya, sınıfı boya, sırayı boya ve böylece göz boya olayına indirgendi.

Fikirlerim genel gözlemlerime yönelik camiamızda bir farkındalık oluşturmaktır.

Muhabbetle...

Bir Öğretmen olarak 2018 için Ailelere Tavsiyelerim

2018'de çocuğunla;
✓ Oku
✓ Oyna
✓ Konuş
✓ Gez
✓ Dinle
✓ Seyret

Ona;
• Bütçe ver
• Sorumluluk ver
• Kural koy
• Sınır çiz
• Girişimciliği deneyimlet

Onun için;
• Zaman ayır
• Dil öğren
• Birikim yap
• Sağlıklı ol

Ve bunları rutine bağla. 0-9 yaş çocuğu her zaman rutini sever.

* Yukarıdaki maddeleri bir sonraki yazımızda örneklendirerek açacağız.

Pal Sokağı Çocukları ve Vatanseverlik

Bir gün ilkokul öğretmenimiz elinde bir kitapla geldi sınıfa. Biraz kitaptan bahsetti ve kendisi için bu kitabın çok değerli olduğunu söyledi. "Kim okumak ister" diye sorduğunda herkes çığlık çığlığa parmak kaldırınca hepimize aynı anda veremeyeceği için hakkaniyetli olması açısından kitaplık defterine baktı. O sırada en çok kitap okuyan ben olduğum için ilk olarak okumak bana nasip oldu...

Aradan en az 26 yıl geçmesine rağmen hâlâ Nemeçek'i, Pal Sokağı Çocuklarını ve Sibel öğretmenimi unutmadım. Her hatırladığımda ise burnumun direği sızlar...

Vatan sevgisini bir çocuğa kazandırmanın belki de en güzel, en edebi ve en gerçekçi yoluydu bu...

Yükselen apartmanlara karşı ellerinde kalan son oyun sahasını korumak için canını dişine takan fedakar çocukların yürek ısıtan romanı...

Bir çocuk; evini, sokağını, mahallesini tanımaz,  sahiplenmez ise ülkesini ve milletini de sevemez, sahiplenemez.

Eğitimde "yakından uzağa, somuttan soyuta, basitten karmaşığa, öğrenciye uygunluk ve bilinenden bilinmeyene " ilkeleri vardır. Bu romanda tüm bunlar var.

Doğruluk, yardımseverlik gibi birçok temel değeri içeren ve oyun sahası bağlamında vatanseverliği de örtülü olarak içeren bir roman. İyi ki okumuşum. İyi ki Sibel öğretmenim beni bu kitapla tanıştırmış. Şimdi ben de öğrencilerime tavsiye ediyorum.

Pal Sokağı Çocukları'na benzeyen bir çok kitap yazıldı, film yapıldı. Ama hiç biri onun yerini tutamadı.

9 yaş üzeri çocukların okumasında fayda görüyorum.